2007-04-18

Vale la cultura para algo? Kultura, zertarako?

antes que nada, tengo que comunicaros una decisión: hasta ahora, he escrito la mayoría de los post en castellano porque sé que muchos de los que me visitáis no habláis euskera, y aprecio mucho vuestras visitas. no obstante, estoy dejando de hacer lo que debería, que consiste en dar visibilidad a mi idioma en la red. así que he decidido que, aunque me va a tomar más tiempo y tal vez escriba menos a menudo, voy a hacer todos mis artículos bilingües. ya sabéis, lectores que no tenéis la suerte de saber euskera: deslizad el ratón hacia abajo, que ahí estará la traducción.

paso ya al tema que nos interesa. hace un par de días, nuestro amigo mario comentaba cómo ha discutido mil veces sobre si la cultura "sirve para algo". esta misma discusión la he tenido algunas veces con mi querida colaboradora ana, puesto que está claro que un artista ni produce pan ni te lleva en autobús a donde quieres ir, en un sentido puramente físico. como bien apunta la raíña en los comentarios del post sobre exposiciones, un poco más abajo, muchas posturas postmodernas creen que la cultura no vale para nada. y yo me pregunto qué pensáis vosotr@s.

en este maravilloso ambiente londinense en el que me encuentro (sorna) la idea general es que, efectivamente, el arte (y la cultura) no vale para nada. por eso toman la actitud de cerrarse en su pequeño mundo de pobres privilegiados que entiende lo que nadie más puede ver, y no sólo son indiferentes a que gente fuera del mundo del arte se interese por lo que hacen, sino que prácticamente se esfuerzan por ahuyentarlos.

mi postura, en cambio, no es esa. creo que este grupo de eruditos peca de una bipolaridad bíblica (los buenos-los malos) en lo que se refiere al término "valer para algo". creen que es o la revolución total del mundo mundial, o nada. y claro, ante esa disyuntiva, es nada. pero en mi opinión ese planteamiento es completamente erróneo.

creo en las micropolíticas en todos los sentidos. no pienso que el arte y la cultura vayan a llevar al mundo a un cambio total, a la abolición del capitalismo y a la vuelta a "lo anterior" debordiano. pero sí que creo que hay factores culturales que hacen que algunas personas hagan pequeños cambios en su vida. a partir de ciertas acciones, libros, arte etc, hay gente que se replantea un problema con un punto de vista diferente, o que, simplemente, se da cuenta de que su opinión es tan válida como la de culaquier otro, siempre que la desarrolle por sí misma. por eso creo que sí que vale para algo, aunque no para un cambio radical.

¿y vosotros qué pensáis?


Orain egun pare bat, mario gure lagunak mila aldiz izan duen eztabaida bat aipatzen zuen, kulturak "zerbaitetarako balio" duen ingurukoa, alegia. elkarrizketa bera izan dut mila aldiz ene kolaboratzaile apreziatua den anarekin, argi baitago, termino guztiz fisikoetan, artista batek ez duela ogia ekoizten, eta ez zaituela nahi duzun lekura autobusez eramaten ere ez. raíñak erakusketen postaren komentarioetan arrazoi handiz dioen bezala, postmodernotasunaren postura askok kulturak ezertarako balio ez duela uste dute. neure buruari galdetzen diot zeuek zer pentsatzen duzuen honen inguruan.

aurkitzen naizen londoneko anbiente liluagarri honetan (murrika) dabilen ideia orokorra hura da, hain zuzen ere: arteak (eta kulturak) ez dutela ezertarako balio. horregatik beraien gaixo pribilegiatuen mundu txikian ixten dira, beste inork ikus ezin dezakeena ulertzen duten horiena, eta ez da bakarrik artearen mundutik kanpokoak direnek honekiko interesa garatu dezatelagatik larritzen ez direla, baizik eta, areago, hauek uxatzen saiatzen direla dirudi.

hau ez da, ordea, nire jarrera. erudito talde hau "zerbaiterako balio" terminoaren inguruko bipolaritate biblikoan erortzen dela iruditzen zait (onak-gaixtoak). uste dute guztizko globoaren iraultzaren iraultza edo ezer izan beharko dela. horrela jarrita, noski, ezer izango da. baina nire ustetan planteamendu bera okerra da.

zentzu guztietan, mikropolitiketan sinisten dut. ez dut uste arteak edota kulturak mundua erabateko aldaketa batetara, kapitalismoaren ezeztatzera eta debordtar "aurrekora" itzulerara eramango gaituztenik. baina uste dut kultur faktore batzuk eragiten dituztela hainbat pertsonek haien bizitzetan aldaketa txikiak burutzea. akzio, liburu, arte... desberdinetatik abiatuz, zenbait pertsonek arazo bat ikuspuntu berri batetatik behatzen dute, edota bapatean konturatzen dira haien iritzia beste edozeinena bezain baliotsua dela, haiek berak garatzen baldin badute. horregatik uste dut zerbaitetarako balio, balio duela, nahiz eta ez aldaketa erradikal batetarako.

zein da zuen iritzia?

13 comentarios:

O gato violeta dijo...

Sen dubida a cultura (esa cousa que a xente presume de non ter) vale para algo, de feito é util. Ao mellor non para vivir máis tempo, pero si para vivir mellor ese tempo.
A cultura é sinxelamente unha maneira de que a tua vida non sexa unha valeira monotonía a partir do momento no que decides que xa sabes todo o que necesitabas saber.
Canto máis se sabe máis se quere saber, e canto máis queres saber máis pracenteiro é aprender.

A Raíña Vermella dijo...

Eu tamén creo nas micropolíticas. De feito, paréceme que se algo realmente non serve para nada son estas posicións de "todo ou nada" porque sempre acaba por ser nada. Ademáis, de novo resulta unha excusa excelente para a non acción. Por outra banda, totalmente dacordo co Gato: a cultura é calidade de vida, é vida mellor e mais intensa. Non hai que perder de vista que a cultura (arte, música, cinema, teatro, literatura) é e ten que seguir sendo sobre todo ocio. Bicos no alto do tellado:)

A rapaza do arco dijo...

A min esas posturas das que falas de ver a arte, e a cultura en xeral, dun xeito elitista paréceme que é realmente non entendela.
Neses casos deixa de ser algo para o disfrute e convírtese en algo que usas para acadar poder simbólico e levantarte sobre os demais nun pedestal.
Eu creo que sirve para pasalo ben, para pensar sobre como se expresan outr@s e disfrutar reflexionando sobre o que nos producen esas formas de expresión. Ademais de ser unha maneira de unión, por estraño que pareza. Compartir determinados intereses con outra xente e intercambiar impresións sobre o que nos producen creo que é unha maneira moi agradábel de aproximarse a outros.
Tamén vale para darte o pote, que é o que fai moita xente, que cre saber moito e igual non sabe nada :)

begira... dijo...

gato: grazas pola visita! tés a portiña aberta para cando queras vir outra vez :)
en canto ao que dís, estou completamente dacordo contigo: vivir non se contabiliza só en anos, tamén hai outras cousas, e unha das que máis contribúen a vivir mellor é a cultura. ademáis, hai tantos xeitos de cultura, coma dicía a raíña, que é imposible que non che interese ningún!
raíña: grazas pola asiduidade! o das micropolíticas téñoo clarísimo, non só para a cultura senon para moitas cousas máis. gústame ver que unha vez máis estamos dacordo!
rapaza: sí, é un problema que a cultura siga sendo utilizada para marcar relacións de poder. por iso mesmo non estou nada dacordo coa postura máis xeralizada por aquí. terei que ir a santiago, que xa vexo que alá terei moita mellor compañía! Un biquiño para tod@s

O pastor eléctrico dijo...

Un pracer descubrir este blog! A ver si lle pillo un pouco o truco ao euskera.
Eu non sei si a cultura pode salvar o mundo, pero a falta de cultura pode acabar con todo. Certos países demostran que isto é así.

pipi das meias altas dijo...

Me parece que tienes toda la razón. Aqui pasa igual con la gente que se plantea al "hacer cultural". Se buscan una formula y se resulta se quedan así por años y años. Si pensamos bien, la cultura es la única actividad que depende unicamente del Estado para sobrevivir. Aunque piense que el Estado tiene que ser activo en la cultura, me agovia mirar todos los dias los periodicos con la misma gente con una misma formula y muchas veces sin nenguna calidad. Bueno, esto lo digo aunque viva con un actor!
Aún así, me parece que hai outra tanta gente que hace proyectos sin ayudas y muchissimo interessantes en el medio de todo esto.
PS: Tenía la idea de escribir un blogue trilingue (castellano, gallego y portugués), alomejor me apunto.

pipi das meias altas dijo...

Me olvidé de dicire que la idea de un blog bilingue es guapíssima, aunque yo de euskera entiendo muy poco, infelismente.

begira... dijo...

Pastor: Grazas pola visita! non te preocupes que xa vai haber traducción. de todolos xeitos, se queres aprender tés todo o meu apoxo!
pipi:animo con el blog trilingüe! la verdad es que es bastante trabajo, pero en mi caso, tal y como está el patio por mis tierras, merece la pena. y sí, muchas veces las prácticas alternativas, cuando se consiguen sacar adelante, son más interesantes que las oficiales. por cierto, si el día cuatro vas al recital de mario, maría etc, nos veremos por allí. seré la única vasca en el público! ;)

Mario dijo...

Hai anos tiven unha discusión semellante cunha vaca sagrada da cultura galega. Dixo que identificar a cultura coa esquerda era un mito que había que superar, que os nazis torturaban escoitando a Schubert. Ben, sen repetir todo: a cultura en si mesma non é máis ou menos progresista. Pódese facer cultura de esquerdas ou non, pero o que está claro é que sen ela a capacidade de decisión diminúe enormemente. Tamén está o valor de abrir novas perspectivas do que falas: ningún artista cambiará o mundo por si mesmo, pero si pode conseguir mudar a parte do mundo da que se está ocupando.

Bender dijo...

Ados nago zuregaz. Blog interesgarria, segi horrela!

pipi das meias altas dijo...

Que guay que vienes!
Será una fiesta cultural y internacional!
Pués solo tereis que marcar lugar y hora que yo todavía no lo he visto por aquí. No será un recital clandestino? Bueno, total se necessitas sítio ya lo he dicho a María que lo tengo aquí, así que solo tereis que dicir algo.

anana dijo...

Acabo de caer en la cita que tienes de Frank Zappa. Me ha hecho pensar en el vintage... hacer negocio con la mierda. Ahí queda la analogía...

Marta Madrid dijo...

Eso de "valer" es tramposo en tiempos de mercanitlismo, pues tenemos que preguntarnos a qué le damos valor y qué tipo(s) de interés (jejeje! Mira que no tengo ni idea de economía!). Desde mi pequeña micropolítica CLARO QUE tiene valor toda iniciativa que haga preguntas sobre lo que somos y cómo lo somos y que genere posibiles movimientos. Aunque sean muy pequeños, aunque canse y aunque no sea rentable! Y es cierto, aunque haya núcleos elitistas encerrados en su exclusividad, y políticas culturales mediocres, y editoriales, discográficas, galerías y dólares, euros y pesos! Ay, espero que no nos pesen demasiado estas preguntas!
Enhorabuena por el blog y por el multilingüismo!! Genial!